hot key

คำสั่งโดยการเคาะแป้นคีย์ ครั้งหนึ่ง หรือ 2 ครั้งติดกัน เพื่อเข้าสู่โปรแกรมอื่นในทันทีทันใด ตามปกติจะเป็นโปรแกรมที่อยู่ในหน่วยความจำแล้ว เช่น เคาะแป้นคีเพื่อเรียก notepad เรียกเครื่องคิดเลข หรือเรียก phone dialer

export

การถ่ายทอดข้อมูลหรือสารสนเทศจากระบบคอมพิวเตอร์ระบบหนึ่ง ไปสู่ระบบคอมพิวเตอร์อีกระบบหนึ่ง หรือการถ่ายทอดสารสนเทศจากโปรแกรมหนึ่งไปสู่อีกโปรแกรมหนึ่ง ดูเพิ่มเติม import

error

ความผิดพลาด ทางด้านคอมพิวเตอร์ ความผิดพลาด (error) เป็นผลลัพธ์ของเหตุการณ์ ซึ่งไม่เป็นไปตามที่คาดคิด ความผิดพลาดในด้านต่างๆ ทางคอมพิวเตอร์ เช่น error checking กระบวนการตรวจสอบผิดพลาดในระหว่างถ่ายทอดแฟ้มข้อมูลระหว่างผู้ส่งข้อมูลและผู้รับข้อมูล; error file แฟ้มข้อมูลผิดพลาด ได้แก่แฟ้มข้อมูลที่บันทึกเวลาในการประมวลผลข้อมูล และการถ่ายทอดข้อมูลผิดพลาด; error message ได้แก่ข่าวสารจากระบบหรือจากโปรแกรม ทำให้ผู้ใช้เข้าใจผิดพลาด เช่น หน้าจอขึ้น dialog box ว่า "Printer not ready" ซึ่งเกิดจากการขัดข้องในการส่งข้อมูลไปยังเครื่องพิมพ์ ไม่ใช่เกิดจากความไม่พร้อมของเครื่องพิมพ์

double-density disk

แผ่นดิสก์ ซึ่งสามารถเก็บข้อมูลได้เป็น 2 เท่าของแผ่นดิสก์ตามปกติ เพราะสามารถเก็บได้หนาแน่นกว่า คือมีจำนวน bit ต่อนิ้ว สูงกว่าเป็น 2 เท่าตัว แผ่นฟลอปปี้ดิสก์ของ IBM เดิมเก็บข้อมูลได้ 180 KB (กิดลไบต์) double-density disk จะเก็บข้อมูลได้ 360 KB

double-click

การกด-ปล่อยเม้าส์ 2 ครั้งติดกัน เป็นการกดและปล่อยอย่างรวดเร็ว

DOS prompt

เครื่องหมายบนจอภาพ ซึ่งบอกตำแหน่งที่ผู้ใช้จะพิมพ์คำสั่งลงไป DOS prompt หมายถึงความพร้อมที่จะรับคำสั่ง ลักษณะของ DOS prompt เช่น C \> หรือ A \>

column

คอลัมน์ ชุดของหัวข้อซึ่งจัดเรียงในแนวตั้ง ในโปรแกรม spreadsheet เป็นชุดของเซล ซึ่งเรียงกันลงไปตามแนวตั้ง; ในหน้าเอกสาร ได้แก่ช่องของความกว้างซึ่งใช้พิมพ์ข้อความจากบนลงล่าง ในหน้าหนึ่งๆ อาจแบ่งเป็นหลายๆ คอลัมน์

color monitor

มอนิเตอร์สี ในมอนิเตอร์สี จะมีสารฟอสเฟอร์ 3 ชนิด เคลือบอยู่ในจอภาพ คือสารฟอสเฟร์สำหรับสีแดง เขียว และน้ำเงิน และภายในมีปืนอิเล็กตรอนอยู่ 3 กระบอก สำหรับยิงอิเล็กตรอนสีแดง เขียว และน้ำเงินออกมา สีอื่นๆนอกจากนี้ เกิดจากการผสมผสานกันของสีทั้งสาม

calculator

เครื่องคิดเลข ในความหมายที่กว้างหมายถึง เครื่องมือที่ใช้สำหรับทำงานเกี่ยวกับตัวเลขและการคำนวณ

database

ฐานข้อมูล แหล่งที่รวบรวมข้อมูลไว้เพื่อใช้สำหรับการค้นคว้า หรือนำมาใช้; แฟ้มข้อมูลอย่างหนึ่ง ซึ่งประกอบด้วยระเบียน (record) หรือตาราง (table) ระเบียนแต่ละระเบียน ต่างก็ประกอบไปด้วย field (หรือ column) ต่างๆ

block

บล็อก กลุ่มของสิ่งที่มีลักษณะเหมือนกัน โดยทั่วไปใช้กับไบต์ของคลังข้อมูล หรือข้อมูล หรือส่วนของเนื้อเรื่อง (text)

baseline

เส้นบรรทัดโดยสมมุติว่าเป็นแนวของตัวอักษรในบรรทัด ซึ่งตัวอักษรในบรรทัดนั้นทุกตัวตั้งบนเส้น baseline หรือเส้นบรรทัดนี้แต่จะมีตัวอักษรบางตัวที่มีหางยื่นล้ำแนวเส้น baseline ลงไปบ้าง

application software

โปรแกรมปฏิบัติการ เป็นโปรแกรม หรือซอฟแวร์ที่ทำหน้าที่แทนคนในด้านใดด้านหนึ่ง โปรแกรมปฏิบัติการแตกต่างจาก operating system ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของคอมพิวเตอร์ ; ซอฟแวร์ปฏิบัติการ

Zmodem

เป็นตัวเสริม Xmodem ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวแบบในการถ่ายทอดแฟ้มข้อมูล เมื่อต้องถ่ายทอดแฟ้มข้อมูลขนาดใหญ่ เพื่อให้มีความผิดพลาดน้อยลง Zmodem มีกิจลักษณ์ที่ช่วยเสริมการถ่ายทอดข้อมูลต่างๆ เช่น ตรวจสอบจุดที่จะเริ่มต้นส่งข้อมูล เมื่อการส่งข้อมูลขัดข้องและต้องหยุดชะงักลงโดยที่ไม่ต้องไปเริ่มต้นส่งข้อมูลตั้งแต่เริ่มต้นใหม่

word processor

เป็นโปรแกรมปฏิบัติการโปรแกรมหนึ่งใช้สำหรับจัดการด้านเอกสาร word processor ทำหน้าที่แทนกระดาษ ดินสอ เครื่องพิมพ์ดีด ยางลบ ไม้บรรทัด รวมทั้งพจนานุกรมด้วย งานส่วนใหญ่ของ word processor ได้แก่งานปรับปรุงแก้ไขเอกสาร หรือที่เรียกว่า editing เช่น การตัดออก ลบออก แทรกข้อความ เพิ่มเติมประโยคและถ้อยคำ เปลี่ยนแปลงแก้ไขถ้อยคำสำนวนใหม่ ฯลฯ

wide area network

เครือข่ายการสื่อสารบริเวณกว้าง มักใช้เป็นคำย่อว่า WAN

video adapter

อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกอย่างหนึ่งทำหน้าที่สร้างสัญญาณวีดีโอ ซึ่งจะส่งภาพวีดีโอไปตามสามเคเบิล video adapter มักจะติดตั้งไว้ใน main system board หรือในส่วนที่ขยายออกมา และเป็นส่วนหนึ่งของสถานีปลายสาย (terminal)

vertical scrolling

การเลื่อนหน้าเอกสารบนจอภาพขึ้น – ลง ตามแนวตั้ง

undo

กิจลักษณ์ที่พลิกกลับการกระทำ ที่เพิ่งกระทำไป เช่น การลบข้อความที่ไม่ต้องการทิ้งไป แต่เมื่อต้องการให้ข้อความนั้นกลับคืนมา ก็สามารถใช้กิจลักษณ์ undo ได้

undelete

การเรียกข้อมูลหรือสารสนเทศที่ลบทิ้งไปแล้วกลับคืนมา ซึ่งอาจทำได้เฉพาะข้อมูลหรือสารสนเทศที่พึ่งลบไปหยกๆ เท่านั้น กิจลักษณ์ undelete ทำหน้าที่เรียกแฟ้มข้อมูลที่ถูกลบไปแล้วทั้งแฟ้มกลับคืนมาส่วน undo นั้นสามารถเรียกการลบที่เพิ่งลบไปกลับคืนมา ส่วนใหญ่จะเป็นการลบบางส่วน บางตอนของ text หรือ graphics

toggle

เครื่องมือทางอิเล็กทรอนิกอย่างหนึ่ง ซึ่งสามารถเลือกสถานะหรือเลือกโปรแกรมได้โดยการกดและกดซ้ำ ; การเลือกวิธีทำงานโดยการกดแป้นคีย์ บางแป้น จะทำให้ได้วิธีการทำงานอย่างหนึ่งขึ้นมา ต่อเมื่อกดซ้ำลงไปอีกครั้งหนึ่ง ลักษณะการทำงานนั้นก็จะเปลี่ยนกลับมาเป็นลักษณะเดิมเหมือนเมื่อก่อน กดแป้นคีย์ เช่น ในแป้นพิมพ์ IBM และ IBM clone ชนิดสองภาษา คือ มีภาษาอังกฤษ และภาษาไทย เมื่อผู้ใช้กดแป้น ~,% ซึ่งเป็นแป้นแรกของแถวที่สองแป้นซ้ายสุด ในขณะที่ผู้ใช้ใช้แป้นพิมพ์พิมพ์ภาษาไทยอยู่ ตัวอักษรจะเปลี่ยนเป็นภาษาอังกฤษ และเมื่อกดแป้นนี้ซ้ำอีกครั้งหนึ่ง ตัวอักษรภาษาอังกฤษก็จะเปลี่ยนมาเป็นภาษาไทยอีก

Token Ring network

network เป็นเครือข่าย LAN แบบหนึ่ง ซึ่งใช้รูปแบบของเครือข่ายเป็นแบบวงรวม ที่สามารถส่งผ่านข้อมูลได้ถึง 4 megabits ต่อวินาที (1 megabit = 1 ล้านบิต) เครือข่ายวงจรรวมใช้เครือข่ายรูปดาว รวมกันเข้าโดยมีสถานีปฏิบัติการ (workstation) 8 สถานี ต่อเข้ากับสายต่อเชื่อมโยงกับ concentrator (Multi – station Access Unit หรือ MSAU) ซึ่งต่ออยู่กับวงรวม (main ring)

temporary file

เรียกง่ายๆ ว่า temp file เป็นแฟ้มข้อมูลที่สร้างขึ้นในหน่วยความจำหรือในแผ่นดิสก์โดยระบบการควบคุมการทำงานหรือโดยโปรแกรมอื่นใด เพื่อใช้ในระหว่างการปฏิบัติงาน เมื่อใช้งานเสร็จแล้วก็จะลบไป

Tab key

แป้นคีย์แป้นหนึ่งบนแป้นพิมพ์ มีคำว่า "Tab" เขียนไว้บนแป้นและอาจมี --->I ชี้ไป และ กลับ I<---- ในแป้นพิมพ์บางแบบอีกด้วย เมื่อกดแป้น Tab key จะทำให้เคอร์เซอร์เคลื่อนไปทางขวามือครั้งละ 1 ช่วง ของระยะย่อหน้าที่เป็น default หรือระยะที่ตั้งระยะแท็ปเอาไว้ มักใช้แป้นแท็ปในการย่อหน้าในโปรแกรมปฏิบัติงาน word processor

scan

สแกน ได้แก่ การกวาดของลำแสงอิเล็กตรอนจากด้านหนึ่งไปสู่อีกด้านหนึ่งของจอภาพ เพื่อก่อให้เกิดการเรืองแสงของสารฟอสเฟอร์ที่เคลือบอยู่บนผิวภายในของจอภาพ ซึ่งทำให้เกิดเป็นภาพกราฟฟิกหรือตัวอักษรปรากฏขึ้นบนจอภาพ

Scroll Lock key

เป็นคีย์บนแป้นพิมพ์ IBM PC บางแบบเป็น แป้นที่อยู่ในแถวบนสุดทางขวามือ เมื่อกดแป้น Scroll Lock key จะมีผลต่อการควบคุมเคอร์เซอร์สำหรับควบคุมแป้นตัวเลข ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับโปรแกรมที่ใช้ด้วย อย่างไรก็ตาม ชื่อแป้น Scroll Lock แปลว่า แป้นสำหรับล็อคการเลื่อนหน้าจอภาพ แต่ที่จริงแล้วเมื่อกดแป้นนี้ หน้าเอกสารบนจอภาพก็คงเลื่อนได้ตามปกติ

QWERTY keyboard

แป้นพิมพ์ "เควอร์ที่" เป็นแป้นพิมพ์ชนิดหนึ่งที่วางแป้นตัวอักษรตามแบบ QWERTY หมายถึงแป้นคีแถวที่ 2 ต่อจากแถวตัวเลขทางด้านซ้ายมือ แป้นตัวอักษรในแถวนี้ จะเรียงลำดับกันจากซ้ายมาขวา ได้แก่แป้นตัวอักษร Q W E R T และ Y ตามลำดับ เป็นแป้นพิมพ์มาตรฐานชนิดหนึ่ง ซึ่งใช้กันแพร่หลายทั่วไป

quit

หยุด, เลิก ใช้ในการเลิกใช้โปรแกรม

password

รหัสเฉพาะ ซึ่งใช้เพื่อความปลอดภัยของข้อมูล เป็นการป้องกันไม่บุคคลอื่นเข้าถึงข้อมูลเฉพาะของบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ขององค์กรใดองค์กรหนึ่งโดยเฉพาะได้

Page Down key

แป้นคีย์สำหรับเลื่อนเอกสารลง ส่วนใหญ่มักใช้ประโยชน์ได้มากใน โปรแกรม word-processing คือใช้เลื่อนหน้าเอกสารในจอภาพลงไป โดยเลื่อนไปทีละหน้า

Num Lock key

เป็นชื่อย่อของคำว่า Nummeric Lock Key ได้แก่แป้นเปลี่ยนกลับ (toggle key) ชนิดหนึ่ง เมื่อกดแป้นนี้ครั้งหนึ่ง แป้นนี้จะทำให้สามารถใช้ตัวเลขปฏิบัติงานได้ เช่น ใช้คำนวณได้ แต่เมื่อคุณกดแป้นนี้ซ้ำอีกครั้งจะทำให้แป้นเหล่านี้ใช้ไม่ได้ แต่คุณสามารถใช้แป้นที่มีลูกศรอยู่ และเลื่อนเคอร์เซอร์ไปตามทิศทางที่ลูกศรก็ได้

network

เครือข่าย คอมพิวเตอร์ในกลุ่มถูกนำมาต่อเชื่อมโยงเข้าด้วยกัน ด้วยสายการสื่อสารโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง ทำให้สามารถติดต่อสื่อสารถึงกันและกันได้

mailbox

ตู้ไปรษณีย์ พื้นที่ในแผ่นดิสก์ ซึ่งกำหนดไว้ให้ผู้ใช้เครือข่ายการสื่อสารใช้สำหรับรับข่าวสารอีเล็กทรอนิกเมล์

macro

โปรแกรมปฏิบัติการ เป็นกิจลักษณ์อย่างหนึ่ง ซึ่งประกอบด้วยการกดแป้นคีย์เป็นชุดและบันทึกคำสั่งซึ่งเก็บรักษา (save) ไว้ภายใต้รหัสความย่อ (short key code) เมื่อผู้ใช้กดแป้นรหัสไขความย่อ โปรแกรมจะนำคำสั่ง แมคโครออกมา ผู้ใช้สร้างคำสั่งแมคโครขึ้นมาเพื่อประหยัดเวลาในการกดแป้นซ้ำๆ บ่อยๆ

information

สารสนเทศ ได้แก่ข้อมูลที่นำมาแปลความหมายแล้ว เป็นข้อเท็จจริงที่ได้จากข้อมูล หลังจากที่ได้ประมวลผลข้อมูลนั้นๆ แล้ว

image

ภาพ หมายรวมถึง รูปภาพที่ปรากฏบนกระดาษ บนจอภาพ หรือรูปภาพที่เก็บไว้ในคอมพิวเตอร์ หรือรูปภาพที่สร้างขึ้นมาจาก pixel (bitmap)

IBM

บริษัทผู้ผลิตคอมพิวเตอร์ ซึ่งถือกันว่าเป็นคอมพิวเตอร์มาตรฐาน ได้แก่บริษัท International Business Machine

hot key

คำสั่งโดยการเคาะแป้นคี ครั้งหนึ่ง หรือ 2 ครั้งติดกัน เพื่อเข้าสู่โปรแกรมอื่นในทันทีทันใด ตามปกติจะเป็นโปรแกรมที่อยู่ในหน่วยความจำแล้ว เช่น เคาะแป้นคีเพื่อเรียก notepad เรียกเครื่องคิดเลข หรือเรียก phone dialer

high resolution

หรือใช้คำว่า hi-res (ไฮเรส) หมายถึงจอภาพที่มีคุณภาพดี สามารถให้ภาพที่มีคุณภาพสูง สามารถให้รายละเอียดและความคมชัดของภาพและตัวอักษรได้ดีมาก high resolution ขึ้นอยู่กับจำนวน pixel (จุด) ซึ่งใช้ในการสร้างภาพ เช่น Enhanced Graphics Adapter ของ IBM ให้ high resolution โดยมี 640 pixel * 350 pixel เป็นต้น

help key

แป้น help ใน IBM และ IBM clone สำหรับกดเพื่อเรียกกิจลักษณ์ help มักเป็นแป้น F1 ใน AppleExtended keyboard มีแป้นนี้ไว้ใช้ร่วมกับระบบการควบคุมการปฏิบัติงาน (operating system)

graphical user interface

ใช้คำย่อว่า GUI ( อ่านว่า กูอี้ หรือ กุย ) รูปภาพเล็กๆ ที่ปรากฎบนจอภาพ เป็นสัญลักษณ์ของคำสั่งหรือโปรแกรม ซึ่งเมื่อผู้ใช้เลือกรูปภาพเหล่านนี้ อาจเป็นการเปิดโปรแกรม หรือเป็นการเรียกเอารายการของแฟ้มข้อมูลมาดู วิธีการเลือกอาจใช้เมาส์ชี้ไปที่รูปภาพเหล่านี้ แล้วคลิกและรายการของคำสั่งหรือโปรแกรม จะปรากฎบนจอภาพ คอมพิวเตอร์แอปเปิล แมคอินทอช ใช้ graphical user interface ในการเลือกโปรแกรมพื้นฐาน นอกจากนี้ Microsoft Window และ OS/2 Persentation Manager ก็ใช้ graphical user interface ด้วย

garbage in, garbage out

ใช้เป็นคำย่อว่า GIGO เป็นคำกล่าวที่เป็นจริงทางคอมพิวเตอร์ โดยอาศัยหลักตรรกะที่เป็นจริงว่า ถ้าข้อมูลที่ผิดๆ ไม่ถูกต้องใส่เข้าไปในคอมพิวเตอร์ ผลลัพธ์ที่ได้ออกมาก็จะผิดพลาดด้วย